Loan Waiver नमस्कार शेतकरी मित्रांनो! महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसाठी एक महत्त्वाची बातमी समोर आली आहे. राज्य सरकारने नवीन कर्जमाफी योजनेची घोषणा केली असून, त्याबाबत अनेक शेतकऱ्यांच्या मनामध्ये प्रश्न उपस्थित झाले आहेत. या कर्जमाफीमध्ये कोणते शेतकरी पात्र असतील? कर्जमाफीची प्रक्रिया काय असेल? आणि कोणत्या कालावधीतील कर्ज शेतकऱ्यांना माफ होईल? यासंदर्भात सविस्तर माहिती आपण या लेखात घेणार आहोत.
तसेच, छत्रपती शिवाजी महाराज कर्जमाफी योजना आणि महात्मा ज्योतिराव फुले शेतकरी कर्जमाफी योजनेअंतर्गत लाभ मिळाले नाही अशा शेतकऱ्यांचे काय होणार, यावरही प्रकाश टाकला जाईल. शिवाय, 2019 ते 2024 दरम्यान कर्ज घेतलेल्या शेतकऱ्यांना नवीन कर्जमाफीचा लाभ मिळेल का? तीन लाखांपर्यंत कर्जमाफीसाठी कोणते महत्त्वाचे नियम पाळावे लागतील? या सर्व गोष्टींचा उलगडा आपण या लेखात करणार आहोत.
कर्जमाफी योजनेचे महत्त्व आणि पात्रता नियम
महाराष्ट्र सरकारने शेतकऱ्यांना आश्वासन दिले आहे की, तीन लाख रुपयांपर्यंतचे थकीत कर्ज माफ केले जाणार आहे. मात्र, यासाठी काही महत्त्वाचे निकष ठरवले गेले आहेत. राज्य सरकारच्या नव्या धोरणानुसार, फक्त “थकीत कर्जदार” शेतकऱ्यांनाच कर्जमाफी मिळेल. याचा अर्थ असा की, ज्या शेतकऱ्यांनी कर्ज वेळेवर परतफेड केली आहे, त्यांना कर्जमाफीचा लाभ मिळणार नाही. त्यामुळे, अनेक शेतकरी कर्जमाफीसाठी पात्र ठरण्यासाठी थकीत कर्जदार राहण्याचा विचार करत आहेत.
कर्जमाफीची पात्रता खालीलप्रमाणे असेल:
1. थकीत कर्जदार असणे आवश्यक – म्हणजेच, ज्या शेतकऱ्यांचे 2019 ते 2024 दरम्यान घेतलेले पीक कर्ज थकीत आहे, त्यांनाच या कर्जमाफीचा लाभ मिळणार आहे.
2. तीन लाख रुपयांपर्यंत कर्ज असणे आवश्यक – त्यापेक्षा जास्त रक्कमेचे कर्ज असले तरी फक्त तीन लाखांपर्यंतच माफी मिळेल.
3. बँकेकडून कर्जमाफीसाठी पात्रता तपासली जाईल – ज्या शेतकऱ्यांनी कर्ज नियमित केले आहे किंवा वारंवार पुनरुद्धार (रिन्युअल) केले आहे, त्यांना लाभ मिळण्याची शक्यता कमी आहे.
4. शासनाच्या मंजुरीनंतर थेट बँक खात्यात रक्कम जमा केली जाईल – पात्र शेतकऱ्यांच्या कर्ज खात्यात थेट पैसे जमा होणार आहेत.
छत्रपती शिवाजी महाराज कर्जमाफी योजनेअंतर्गत लाभ मिळालेले शेतकरी
2017 मध्ये महाराष्ट्रात छत्रपती शिवाजी महाराज शेतकरी कर्जमाफी योजना जाहीर करण्यात आली होती. या योजनेअंतर्गत दीड लाखांपर्यंतच्या थकीत कर्जाची माफी करण्यात आली. परंतु, अनेक शेतकऱ्यांना या योजनेचा लाभ मिळालेला नाही.
योजनेच्या अंमलबजावणीच्या वेळी अनेक अडचणी आल्या होत्या. शेतकऱ्यांचे कर्ज खाते अपडेट न करणे, बँकांच्या विविध तांत्रिक अडचणी, तसेच काही शेतकऱ्यांची नाव नोंदणी झालेली नसणे, यामुळे अनेक शेतकरी या योजनेपासून वंचित राहिले. सध्या विश्वसनीय सूत्रांकडून मिळालेल्या माहितीनुसार, या योजनेअंतर्गत थकीत असलेल्या सुमारे 6.5 लाख शेतकऱ्यांचे कर्ज माफ होणार आहे. यासाठी सरकारने साडेसहा हजार कोटी रुपयांची तरतूद केली आहे.
महात्मा ज्योतिराव फुले शेतकरी कर्जमाफी योजना (2019)
2019 मध्ये उद्धव ठाकरे सरकारने महात्मा ज्योतिराव फुले शेतकरी कर्जमाफी योजना जाहीर केली. या योजनेअंतर्गत दोन लाखांपर्यंतच्या कर्जाची माफी करण्यात आली. मात्र, या योजनेतही अनेक शेतकरी वंचित राहिले. आजही जवळपास 864 कोटी रुपयांचे कर्ज शेतकऱ्यांच्या खात्यात जमा झालेले नाही. आता नवीन कर्जमाफी योजनेंतर्गत या शेतकऱ्यांना या रकमेचा लाभ मिळणार आहे.
2019 ते 2024 मधील कर्जमाफीची शक्यता
महायुती सरकारने आपल्या जाहीरनाम्यात तीन लाखांपर्यंत कर्जमाफी करण्याचे आश्वासन दिले होते. आता राज्याच्या कृषी मंत्र्यांनीही सांगितले आहे की, आगामी अर्थसंकल्पीय अधिवेशनात या संदर्भात निर्णय घेतला जाणार आहे. जर सरकारने हे आश्वासन पूर्ण केले, तर 2019 नंतर थकीत असलेल्या शेतकऱ्यांना तीन लाखांपर्यंतची कर्जमाफी मिळू शकते. मात्र, सरकारच्या आर्थिक स्थितीवर याचा परिणाम होऊ शकतो. त्यामुळे, अंतिम निर्णय काही महिन्यांत अपेक्षित आहे.
शेतकऱ्यांनी कोणती महत्त्वाची कामे करावीत?
जर शेतकऱ्यांना कर्जमाफीचा लाभ घ्यायचा असेल, तर त्यांना काही गोष्टींची काळजी घ्यावी लागेल:
1. थकीत कर्जदार राहणे आवश्यक आहे – जर शेतकऱ्यांनी कर्ज नियमितपणे भरले, तर त्यांना कर्जमाफीचा लाभ मिळणार नाही.
2. बँकेला कर्ज वसुलीबाबत स्पष्ट उत्तर द्यावे – बँकेकडून कर्ज भरण्यासाठी तगादा लावला जात असल्यास, शेतकऱ्यांनी सरकारच्या घोषणेचा उल्लेख करावा.
3. कर्ज रिन्युअल करू नये – जर शेतकऱ्यांनी कर्ज पुन्हा नव्याने सुरू केले (रिन्युअल केले), तर त्यांना कर्जमाफीचा लाभ मिळू शकत नाही.
4. कर्जमाफीसाठी आवश्यक कागदपत्रे तयार ठेवावीत – बँकेच्या नोंदी तपासून योग्य ती कागदपत्रे तयार ठेवावीत.
शेतकऱ्यांसाठी ही मोठी संधी
शेतकरी मित्रांनो, कर्जमाफीसंबंधी ही अत्यंत महत्त्वाची बातमी आहे. जर तुम्ही या योजनेंतर्गत पात्र असाल, तर तुम्हाला तीन लाखांपर्यंत कर्जमाफी मिळू शकते. परंतु, ही योजना अंमलात येण्यासाठी थोडा वेळ लागू शकतो. येत्या काही महिन्यांत सरकारतर्फे अधिकृत घोषणा होण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे, या संदर्भातील सर्व अपडेट्स मिळवण्यासाठी अधिकृत सरकारी संकेतस्थळे आणि कृषी विभागाच्या घोषणांवर लक्ष ठेवा.जर ही माहिती उपयुक्त वाटली, तर इतर शेतकरी बांधवांपर्यंत पोहोचवा. आपल्या हक्काच्या कर्जमाफीचा लाभ घेण्यासाठी जागरूक राहा आणि योग्य ती पावले उचलण्यास विसरू नका!